Türklere Anadolu'nun kapısını açan Malazgirt Zaferi'nin izleri, 38 yıl önce Muş’un Malazgirt ilçesinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan ve şu anda Erzurum Müzesi’nde sergilenen değerli emanetlerle gün yüzüne çıkmaya devam ediyor.
ALPARSLAN DİYARI- Bu kazılarda bulunan altın kaplamalı çift başlı ejder işlemeli tuğ ve hayat ağacı figürü, ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor.
MALAZGİRT’TEKİ KURTARMA KAZISI
1986 yılında Muş’un Malazgirt ilçesinde gerçekleştirilen kurtarma kazısında, altın kaplamalı çift başlı ejder işlemeli tuğ ve hayat ağacı motifi gün yüzüne çıkarıldı. Bu eşsiz eserler, detaylı restorasyon ve konservasyon çalışmalarının ardından Erzurum Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.
ARAŞTIRMALAR VE YAYINLAR
Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi’nde yayınlanan “Malazgirt Buluntuları: Hayat Ağacı Gövdeli ve Ejder Başlı Alem” başlıklı araştırmada, Selma Akgül bu önemli buluntulara dair ayrıntılı bilgiler sunuyor. Eserlerin ne amaçla kullanıldığı, Türk sanatındaki yeri ve önemi üzerinde duran Akgül, eserin benzersizliğine dikkat çekiyor.
ESERLERİN ÖNEMİ VE KULLANIMI
Malazgirt kurtarma kazısında bulunan ejder başı ve hayat ağacının tek bir eser mi yoksa iki ayrı eser mi olduğu konusundaki tartışmalar sürüyor. Ancak, bu iki parçanın aynı alem olduğu görüşü ağırlık kazanıyor. Türk kültüründe önemli yere sahip olan ejder figürü ve hayat ağacı motifi, Şamanizm’deki tören ve tapınmalarda kullanıldığı gibi kötü ruhlara ve nazara karşı korunmak amacıyla da kullanılmıştır.
“ÇİFT BAŞLI EJDER VE HAYAT AĞACI” MOTİFLERİ
Akgül’ün çalışmasında, tuğ ve sancakların savaş dönemlerinde kağanın çadırının önüne dikildiği, alemlerin ise sancak ve tuğların gönderi tepesine takıldığı belirtiliyor. Çift başlı ejder ve hayat ağacının sembolik anlamları, bereket, refah ve doğurganlık gibi temaları içeriyor. Orta Asya Türk kültüründen gelen bu motifler, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de kullanılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır.
BAŞKA BİR BENZERİ YOK
Erzurum Müzesi’nde sergilenen hayat ağacı gövdeli ejder figürlü alem, özellikle Selçuklu Dönemi’ne ait özellikler taşıyor ve 11-12. yüzyıllara tarihlendiriliyor. Benzeri bulunmayan bu eser, Türk sanatının zenginliğini ve kültürel mirasını gözler önüne seriyor.
MALAZGİRT'İN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ
Malazgirt'te yapılan kazılarla ortaya çıkan bu eşsiz eserler, ilçenin tarihi ve kültürel zenginliğini bir kez daha vurguluyor. Malazgirt Zaferi’nin ruhunu yansıtan bu değerli buluntular, hem yerel halkın hem de tarih meraklılarının ilgisini çekmeye devam ediyor.
Bu tür buluntular, Malazgirt’in kültürel mirasını ve tarihini gelecek nesillere aktarmada büyük bir öneme sahip. Erzurum Müzesi'nde sergilenen eserler, ziyaretçilerin geçmişe bir yolculuk yapmalarını ve Türk tarihinin önemli anlarını daha yakından tanımalarını sağlıyor.
HABER MERKEZİ
